Weryfikacja daty powstania (budowy) bloku, czy domu NIE jest zwykle zadaniem prostym. Im starszy budynek tym ciekawsze jest poszukiwanie danych, ale tym trudniej jest je znaleźć. Ponadto nie wszystkie poniżej opisane sposoby uzyskania informacji są możliwe do wykonania za pośrednictwem internetu. Choć nie istnieje prosta wyszukiwarka roku budowy budynków, to w wielu przypadkach możemy z imienia i nazwiska ustalić kto mieszkał przed wojną w naszym domu oraz mniej więcej w jakich latach powstał nasz budynek.
Czy zastanawialiście się Państwo, co kryje się za fasadą potencjalnej nieruchomości? Zachęcamy do zapoznania się z naszą unikalną ofertą inspekcji stanu technicznego nieruchomości przed zakupem.
W artykule wyjaśniamy:
- Zacznijmy od najprostszych – elewacja
- Jak sprawdzić rok budowy bloku?
- Dokumentacja budynku
- Wywiad społeczny
- Mapy przedwojenne miast
- Kto mieszkał w naszym budynku przed wojną?
- Dane z urzędu – gdzie się udać i jak szukać on-line
Zacznijmy od najprostszych – elewacja
Sprawdzenie daty powstania budynku można rozpocząć od analizy jego elewacji. Elewacja budynku, czyli zewnętrzna warstwa jego ścian, często może dostarczyć cennych wskazówek dotyczących okresu, w którym budynek został wzniesiony.
Styl architektoniczny
Aspektem, który warto przeanalizować, jest styl architektoniczny elewacji. Poszczególne okresy w historii architektury wyróżniają się specyficznymi cechami stylistycznymi:
- Secesja (koniec XIX i początek XX wieku) charakteryzuje się bogatymi zdobieniami, organicznymi formami i asymetrią.
- Modernizm (lata 20. i 30. XX wieku) stawia na funkcjonalność, prostotę formy i brak zbędnych ozdób.
- Brutalizm (lata 50. i 60. XX wieku) to surowe, masywne formy oraz eksponowanie naturalnej faktury materiałów, szczególnie betonu.
Ślady remontów i renowacji
Należy również zwrócić uwagę na ślady remontów i renowacji, które mogły zmienić pierwotny wygląd elewacji. Nowoczesne materiały i techniki mogą maskować wiek budynku, dlatego warto poszukać miejsc, w których warstwy starszych materiałów są widoczne, na przykład pod odspojonym tynkiem lub w miejscach uszkodzonych.
Elementy dodatkowe
Elementy takie jak daty umieszczone na elewacjach, tablice pamiątkowe, charakterystyczne ornamenty, a nawet rodzaj okien i drzwi mogą również dostarczyć informacji na temat wieku budynku. Daty wbudowane w elewację, szczególnie nad wejściem głównym, mogą bezpośrednio wskazywać rok budowy.
Jak sprawdzić rok budowy bloku?
Określenie roku budowy bloku mieszkalnego może być kluczowe zarówno dla potencjalnych kupców, jak i właścicieli mieszkań planujących remonty. Poniżej przedstawiamy kilka sprawdzonych metod, które pomogą ustalić rok powstania budynku wielorodzinnego. Sytuacja jest tu o tyle łatwiejsza, że w bloku nie mieszkamy sami a dodatkowo występuje zwykle zarządca/spółdzielnia do której można zwrócić się o pomoc.
Najszybsze sposoby na ustalenie roku budowy bloku
Istnieje kilka prostych i sprawdzonych sposobów, które pozwolą na określenie daty budowy bloku:
- Elewacja i tabliczki: Na elewacjach starszych budynków oraz wewnątrz klatek schodowych części budynków z okresu PRL można znaleźć tabliczki z datą. To właśnie wartość z tej tabliczki należy uważać za datę budowy bloku
- Księgi wieczyste: Sprawdzenie księgi wieczystej nieruchomości może dostarczyć nie tylko informacji o jej właścicielach, ale również daty związane z budową i oddaniem budynku do użytku.
- Świadectwo energetyczne bloku lub mieszkania: Na pierwszej stronie każdego świadectwa energetycznego musi znajdować się data zakończenia budowy budynku. Niestety dane te mogą być bardzo deklaratywne (przybliżone i podane na podstawie wiedzy zamawiającego) ale często są one wprost zgodne z danymi jakie uzyskamy w spółdzielni
- Dane ze spółdzielni mieszkaniowej: administrator/spółdzielnia mieszkaniowa jest cennym źródłem wszelkiej dokumentacji technicznej budynków. Jeśli spółdzielnia nie przejęła budynku w zarządzanie w okresie dużo późniejszym niż budowa, a dokumentacja urzędowa istnieje na pewno udzielą najdokładniejszej informacji o dacie budowy bloku
Co robić gdy powyższe sposoby nie pomogły?
Jeśli powyższe nie pomogło, a zarządca nieruchomości nie wie nic o dacie budowy bloku pozostaje nam tylko samodzielne poszukiwanie w danych urzędowych. Na szczęście wstępne rozeznanie w tym zakresie można wykonać samodzielnie i to on-line! Więcej na ten temat w ostatnim rozdziale tego artykułu.
Dokumentacja budynku
Jeśli dla budynku istnieje dokumentacja techniczna warto do niej zajrzeć. Przy zakupie zawsze warto zapytać sprzedającego o posiadane dokumenty. Jeśli już jesteśmy właścicielami nieruchomości, a nie posiadamy dokumentacji możemy udać się do Urzędu Miasta lub Starostwa Powiatowego z prośbą o wydanie duplikatu. Jeśli dokumentacja nie istnieje w archiwach otrzymamy stosowne pismo w odpowiedzi na złożony wniosek.
W przypadku gdy dokumentacja istnieje najwięcej informacji znajduje się w książce zwanej „Dziennik budowy”. To tam kierownik budowy zapisywał daty i zakres wykonanych prac podczas budowy naszego domu.
Jeśli dziennik budowy nie jest dostępny za datę powstania budynku uważa się datę wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie lub zawiadomienia o zakończeniu budowy. Dokument ten bardzo rzadko występuje dla budynków starszych, ale będzie dostępny dla wszystkich mających mniej niż 25-35 lat.
Wywiad społeczny
Jeśli nie mamy dostępu do dokumentacji lub po prostu szukamy danych na temat daty budowy bloku wielo-mieszkaniowego warto wykonać pewien wywiad. Rozmowa z sąsiadami zawsze rzuca nowe światło i choć wielu z nich może mieszkać okolicy od niedawna, na pewno znajdą się także tacy o większej wiedzy historycznej. W przypadku bloków można udać się do zarządcy lub spółdzielni mieszkaniowej, która powinna posiadać dość szeroką wiedzę na temat zarządzanego budynku. Oczywiście żadnych z tych informacji nie możemy traktować za pewnik, jeśli nie są one poparte dokumentacją techniczną. Dla bloków z tzw. wielkiej płyty zdarza się że budynki widniejące w dokumentacji spółdzielni jako bloki z 1978 r. w relacji mieszkańców zamieszkiwane są przez nich od 1974 r. Przykładem są np. bloki na os. Piastowskim w Poznaniu, dla których dokumentacja jest mocno „przemieszana”.
Mapy przedwojenne miast
Dla budynków starszych ciekawą alternatywą poszukiwania informacji są zdjęcia lotnicze powojennych zniszczeń miast, czy też mapy przedwojenne. Sporo zdjęć miast z całej Polski znajduje się na stronie geoportalu. Mapy dawnego Poznania dostępne są za darmo na stronie CYRYL (“Wirtualnego Muzeum”). Ponadto dla miasta Poznań w 2016 roku została wydana mapa zdjęć lotniczych z 1945 roku – jest to ciekawa alternatywa poszukiwania informacji dla naszych lokalnych Klientów.
Przeszukanie zdjęć lotniczych lub zdjęć ulicy nie pozwoli nam na określenie dokładnego roku budowy budynku i nie stanowi informacji urzędowej. Ale dla wielu kamienic będzie jedynym źródłem informacji datowania budowy.
Kto mieszkał w naszym budynku przed wojną?
Jeśli mamy podejrzenie, że nasz budynek istniał przed wojną możemy sprawdzić kto w nim mieszkał. Niestety możliwość ta dotyczy jedynie dużych miast Polski i nie uda nam się uzyskać podobnych informacji dla małych miasteczek i wsi. W okresie II RP w Polsce nie obowiązywało RODO zatem publikacja danych osobowych z tamtych lat jest w pełni legalna 🙂 Dane mieszkańców miast dostępne są w „książkach adresowych„, obecnie opublikowanych w internecie i dostępnych za darmo. Więcej informacji znajduje się w osobnym artykule dotyczącym sprawdzenia historii budynku oraz mogą Państwo poszukać takich informacji w internecie.
W książkach adresowych nie tylko znajdziemy imię i nazwisko mieszkańców, ale także dowiemy się więcej na temat zawodu osób mieszkających w danym budynku. Książki adresowe wydawane były co kilka lat, zatem pozwalają na dokładniejsze datowanie budynków z okresu II RP niż np. zdjęcia lotnicze.
Dane z urzędu – gdzie się udać i jak szukać on-line
Wiele informacji możemy uzyskać także w urzędzie gminy lub miasta. W dużych ośrodkach miejskich możemy także udać się do biura miejskiego konserwatora zabytków. Pamiętajmy, że w Polsce występuje „obowiązek meldunkowy” i choć na nowych dowodach osobistych nie ma już adresu zamieszkania, to do niedawna wszyscy mieszkańcy naszego budynku przestrzegali tego obowiązku. Urzędy zatem niekoniecznie posiadają dokładne dane o budowie budynku, ale wiedzą od kiedy ktoś był w nim zameldowany.
Sporo danych może dostarczyć nam także Księga Wieczysta nieruchomości. Niestety jej elektroniczna postać zawiera jedynie podstawowe dane o właścicielach i historię wpisów z ostatnich lat. Więcej informacji możemy uzyskać przeglądając papierowe akta księgi w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego. Dostęp do tych danych może uzyskać właściciel nieruchomości na podstawie złożonego wniosku (wymaga to osobistej wizyty w sądzie).
Należy także wspomnieć, że Urzędy Miast i Powiaty prowadzą tzw. Systemy Informacji Przestrzennej (w skrócie „SIP„). W elektronicznej wersji SIP zwykle po odnalezieniu właściwego adresu możemy podejrzeć dane z ewidencji budynków. Przeglądając mapy 3D lub mapy 2D zwykle uzyskujemy dostęp do różnych danych – warto przejrzeć oba rejestry (jeśli są dostępne dla danego regionu). Dla miasta Poznań dane dotyczące zakończenia budowy budynków mieszkalnych i komercyjnych są dostępne publicznie na mapie 3D. Dla budynków których nie ma danych wartość tego parametru wynosi 9999.
Chcesz kupić dom lub mieszkanie? Zachęcamy do zapoznania się z naszą unikalną ofertą inspekcji stanu technicznego nieruchomości przed zakupem.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zapoznaj się z poniższymi artykułami:
