Pojawiający się nalot organiczny na ścianach oraz wyposażeniu naszego mieszkania jest groźny dla zdrowia domowników. Na szczęście w większości przypadków usunięcie pleśni i grzyba z naszego domu jest możliwe samodzielnie z wykorzystaniem odpowiednich środków chemicznych. Aby zabiegi były trwałe warto jednak zagłębić się w temat i usunąć nie tylko skutek (powstały nalot), ale także przyczynę jego powstania. Przyczyny powstawania pleśni i grzyba w domu (lub kamienicy) może być kilka, a ich opis znajduje się niniejszym artykule.
Kupując dom lub mieszkanie pamiętajmy, że pleśń lub grzyb nie muszą być widoczne. Mogą rozwijać się pod zabudową płyt gipsowo-kartonowych wykończenia wnętrza zrewitalizowanej kamienicy lub być skutecznie zamaskowane farbami lateksowymi.
Oferujemy kompleksową diagnostykę źródła wycieków i zawilgoceń budynków w na terenie Wielkopolski – poznaj naszą ofertę lokalizacji wycieków oraz opinii technicznych z zakresu badania zawilgoceń.
W niniejszym artykule wyjaśniamy:
- Pleśń czy grzyb? – czym to się różni
- Skąd się bierze pleśń na ścianach w mieszkaniu?
- Skąd się bierze grzyb w mieszkaniu?
- Zimno w mieszkaniu – problemy izolacji
- Diagnostyka przyczyn powstawania pleśni i grzybów w mieszkaniu
- Zapobieganie rozwojowi pleśni
Pleśń czy grzyb? – czym to się różni
Widoczne czarne, białe lub wręcz kolorowe plamki na naszych przegrodach budowlanych zawsze powinny nas niepokoić i zawsze są groźne dla naszego zdrowia. Nie mniej „grzyb grzybowi nierówny” zatem zdefiniujmy występujące różnice:
- pleśń budowlana – jest to zwyczajowe określenie grzyba pleśniowego (a więc pleśń jest także rodzajem grzybni). Pleśń tworzy plamiste ogniska o brawie szarej, czarnej lub zielonej, które powstają na ścianach, ramach okien i konstrukcjach drewnianych. Grzyb pleśniowy nie atakuje konstrukcji, a jedynie porasta jej wierzchnią warstwę – nie jest zatem groźny i łatwo go usunąć. Pleśń tworzy się na długotrwale zawilgoconych powierzchniach, a jej rozwojowi szczególnie sprzyja ograniczona wentylacja pomieszczenia i zacienienie.
- grzyb budowlany – grzyby tworzą watowate (składające się z mikro nitek) narośla na konstrukcjach. Grzyby „ukorzeniają się” w konstrukcji, co powoduje konieczność usunięcia fragmentu belek drewnianych lub muru celem wyeliminowania problemu. Są najgroźniejszą korozją biologiczną spotykaną w naszych domach.
Rozpoznanie czy mamy do czynienia z grzybem, czy pleśnią jest możliwe nieuzbrojonym okiem lub z wykorzystaniem aparatu cyfrowego posiadającego wbudowany zoom.
Skąd się bierze pleśń na ścianach w mieszkaniu?
Na początek jedno ważne stwierdzenie:
Pleśń jest nalotem powstałym na skutek długotrwałego zawilgocenia przegród budowlanych. Pleśń nigdy nie porasta suchej ściany.
Zazwyczaj pleśń obserwujemy w narożnikach pomieszczeń, wnękach okien, czy za odstawioną od ściany szafą. Równie często pleśń jest także następstwem niewłaściwie wysuszonych ścian po zalaniu lub miejscowej nieszczelności dachu. Przyczyny powstawania pleśni można podzielić na:
- skraplanie wilgoci na ścianach – jest to najczęstsza przyczyna rozwoju pleśni. Zjawisko skroplenia nazywane jest punktem rosy i szerzej zostało wyjaśnione w artykule dotyczącym przyczyn skraplania się wody na oknach. Upraszczając jeśli wyjmujemy zimne piwo z lodówki latem to butelka pokrywa się kropelkami rosy – podobnie zimą na skutek różnic temperatur nasza ścina pokrywa się takimi kropelkami. Oczywiście zimą nie obserwujemy wody na ścianach, a wynika to z absorpcji wilgoci przez tynk. Problem w tym, że w miejscach gdzie ściana jest naprawdę zimna tynk staje się mocno wilgotny, a to już powoduje spełnienie wszystkich warunków do rozwoju pleśni.
- następstwa zawilgocenia ścian na skutek zalania lokalu – tworzenie się pleśni za listwami przypodłogowymi, pod panelami, lub na ścianach może być także następstwem zalania naszego lokalu. Pamiętajmy, że każdy przeciek z dachu, czy wyciek z rury wymaga dokładnego osuszenia ścian. Więcej informacji o możliwych przyczynach długotrwałego zawilgocenia ścian przy podłodze znajduje się w osobnym artykule. Jeśli ściany pozostają przez dłuższy czas wilgotne naturalne jest że na ich powierzchni powstanie pleśń.
- następstwa zawilgocenia ścian na skutek błędów wykonania izolacji fundamentów – jeśli pleśń rozwija się w piwnicy lub na ścianach parteru (także w mieszkaniach w kamienicy) to znaczy, że mur może posiadać słabą izolację przeciwwilgociową. Wilgotny grunt stykając się ze ścianą fundamentu może transportować do ściany wilgoć, która na skutek podciągania kapilarnego może być podciągana na wysokość do 3 – 4 metrów.
Skąd się bierze grzyb w mieszkaniu?
Grzyb w mieszkaniu, podobnie jak pleśń, jest wynikiem długotrwałego zawilgocenia przegród budowlanych. Jest to poważny problem, który może prowadzić do uszkodzenia konstrukcji budynku oraz stanowić zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Należy przy tym podkreślić, że rozwój grzybni jest szczególnie niebezpieczny na konstrukcjach drewnianych (np. belek stropowych) – grzyb wrastając w ich strukturę osłabia nośność.
Konstrukcje drewniane: Grzyb w drewnie może powodować jego gnicie, co w efekcie znacząco osłabia nośność konstrukcji. W zaawansowanych przypadkach konieczne może być całkowite usunięcie i wymiana zainfekowanych elementów drewnianych, co wiąże się z wysokimi kosztami oraz znacznymi pracami remontowymi.
Ściany murowane: Dla ścian murowanych trwałe usunięcie grzybni wymaga zwykle skucia tynków i ich odtworzenia. Proces ten jest czasochłonny i kosztowny, ale konieczny, aby całkowicie wyeliminować problem. Zaniedbanie tego może prowadzić do powrotu grzyba, nawet po powierzchownym usunięciu objawów.
Pleśń budowlana (różnice): W przeciwieństwie do grzyba, pleśń budowlana nie wrasta w głąb struktury materiału, a jedynie porasta jego powierzchnię. Wystarczające jest wtedy pokrycie wierzchniej warstwy ścian środkiem chemicznym na bazie chloru. Preparaty te skutecznie niszczą pleśń, jednak ważne jest również usunięcie przyczyn zawilgocenia, aby zapobiec jej nawrotom.
Zagrożenie dla zdrowia: Obecność grzyba i pleśni w mieszkaniu stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Mogą one powodować alergie, problemy z oddychaniem, a także nasilać objawy astmy. Dlatego tak ważne jest, aby nie tylko usuwać widoczne objawy, ale również dążyć do usunięcia przyczyn zawilgocenia.
Zimno w mieszkaniu – problemy izolacji
Problem dogrzania lokalu, czyli utrzymania stałej temperatury w naszym mieszkaniu jest częstą przyczyną powstawania pleśni. Bardzo zimna ściana, lub nieszczelności okien przyczyniają się do zwiększenia ryzyka przekroczenia punktu rosy i rozwoju pleśni. Jedyną metodą pozwalającą na obrazowe przedstawienie miejsc największych problemów jest badanie termowizyjne. Badanie to jest miarodajnie jedynie wraz z dodatkowym pomiarem wilgotności ścian.
Pamiętajmy także że nie każdy rodzaj ocieplenia będzie odpowiedni do naszego mieszkania. Przede wszystkim nie każdy budynek da się docieplić od zewnątrz (np. kamienice często są pod ochroną konserwatora zabytków), a ocieplenie wewnętrzne musi być wykonane we właściwy sposób, aby nadmiar wilgoci nie gromadził się między styropianem, a starym murem z cegły.
Diagnostyka przyczyn powstawania pleśni i grzybów w mieszkaniu
Moje wieloletnie doświadczenie w badaniach termowizyjnych i inspekcjach nieruchomości mówią wprost, że bardzo trudne jest trwałe usunięcie przyczyny zawilgocenia lokalu. Pomoc firm wykonawczych często sprowadza się do forsowania swojego „jedynego słusznego” rozwiązania problemu. Dlatego też świadczę usługi niezależnego inspektora, który wykona dla Państwa oględziny wraz z badaniem termowizyjnym i badaniami wilgotności. Na tej podstawie firma Inspekcja Domu tworzy raport pisemny opisujący szkodę i definiujący wprost kroki działań naprawczych jakie powinny zostać podjęte. Większość badań diagnostycznych z tego zakresu wykonujemy przez cały rok niezależnie od warunków atmosferycznych. Dajemy gwarancję naszych działań i jako niezależna firma inżynieryjna nie próbujemy Państwu „sprzedać” drogich i często mało skutecznych rozwiązań.
Więcej o naszej ofercie badań zawilgoceń mieszkań i domów.
Zapobieganie rozwojowi pleśni
Zapobieganie rozwojowi pleśni oraz grzyba jest kluczowe dla utrzymania zdrowego i bezpiecznego środowiska w domu. Oto kilka podstawowych kroków, które pomogą w skutecznej prewencji:
1. Odpowiednia wentylacja: Regularne wietrzenie pomieszczeń jest niezbędne. Otwieraj okna codziennie, nawet w zimie, aby zapewnić przepływ świeżego powietrza. W łazienkach i kuchniach zainstaluj wentylatory wyciągowe, które pomogą usunąć nadmiar wilgoci.
2. Kontrola wilgotności: Utrzymuj wilgotność w pomieszczeniach na poziomie 40-60%. Możesz użyć higrometru do monitorowania wilgotności powietrza. W razie potrzeby korzystaj z osuszaczy powietrza, szczególnie w wilgotnych pomieszczeniach, takich jak piwnice.
3. Szybkie reagowanie na zalania: W przypadku zalania natychmiast osusz zainfekowane obszary. Usuń stojącą wodę, wysusz dywany, meble i ściany za pomocą wentylatorów i osuszaczy. Im szybciej usuniesz wilgoć, tym mniejsze ryzyko rozwoju pleśni.
4. Izolacja przeciwwilgociowa: Zadbaj o odpowiednią izolację przeciwwilgociową fundamentów i ścian. Sprawdź, czy dach i rynny są w dobrym stanie, aby zapobiec przedostawaniu się wody do wnętrza budynku. W przypadku starszych budynków rozważ dodatkowe zabezpieczenia.
5. Usuwanie pleśni: Jeśli zauważysz początki pleśni, natychmiast przystąp do jej usunięcia. Używaj specjalistycznych środków chemicznych dostępnych w sklepach budowlanych (na bazie chloru). Pamiętaj, aby podczas czyszczenia nosić rękawiczki i maskę ochronną, aby uniknąć kontaktu z zarodnikami pleśni.
6. Regularne przeglądy: Przeprowadzaj regularne przeglądy instalacji wodno-kanalizacyjnych i dachowych. Wczesne wykrycie wycieków lub nieszczelności pozwoli na szybką reakcję i zapobiegnie rozwojowi pleśni.
7. Unikanie wilgoci: Unikaj suszenia prania wewnątrz pomieszczeń, zwłaszcza w małych, słabo wentylowanych miejscach. Stosuj okapy nad kuchenkami, aby pochłaniać parę wodną podczas gotowania.
8. Poprawa cyrkulacji powietrza: Zadbaj o to, aby meble nie przylegały bezpośrednio do ścian, co umożliwi swobodny przepływ powietrza. Upewnij się, że wentylatory i kratki wentylacyjne nie są zablokowane (czyść siatki w osłonach wentylacji).
Dzięki tym prostym krokom możesz skutecznie zapobiec rozwojowi pleśni w swoim domu, chroniąc zdrowie swoje i swojej rodziny oraz dbając o trwałość konstrukcji budynku. W razie wątpliwości nasi inspektorzy są do dyspozycji aby dokonać oględzin i opracować odpowiedni plan naprawczy.
