Badanie termowizyjne polega na odczycie temperatur danej powierzchni i zobrazowaniu ich rozkładu za pomocą zdjęcia o różnych barwach. Im większa różnica temperatur, tym łatwiej dostrzec miejsca tzw. błędów termicznych (inaczej mostków termicznych). Badania izolacyjności ścian zewnętrznych są sezonowe od jesieni do wiosny i tylko przy spełnieniu określonych warunków atmosferycznych mogą być zgodne z normą PN-EN 13187 („Właściwości cieplne budynków — Jakościowa detekcja wad cieplnych w obudowie budynku — Metoda podczerwieni”). Tylko zimą ogrzewamy nasze budynki i właśnie w sezonie grzewczym liczy się dla nas aby dom był ciepły i nie tracił energii. Czy zatem latem nie można sprawdzić jak dom będzie się zachowywał zimą? Czy badanie latem spełnia jakiekolwiek normy? Przecież nie zawsze możemy czekać pół roku z wykończeniem nowego domu lub remontem już posiadanego. Odpowiedź czy badanie termowizyjne latem ma sens jest dość złożona i wyjaśnia ją poniższy artykuł – w pewnych przypadkach badanie termowizyjne latem pokaże więcej niż w okresie zimowym, w innych badanie latem nie jest w ogóle możliwe.
Co to jest mostek termiczny? – diagnostyka termowizyjna
Badając za pomocą kamery termowizyjnej rozkład temperatur na przegrodach naszego domu szukamy miejsc o znacznych różnicach temperatur. Jeśli więc w naszym budynku panuje temperatura około 20 st. C, a na zewnątrz jest – 2 st. C, to różnica pomiędzy dwoma stronami przegrody wynosi aż 22 stopni i łatwo dostrzec miejsca anomalii termicznych. Miejsca, którymi tracimy ciepło z naszego domu to tzw. mostki termiczne – przykład mostka znajduje się na zdjęciu poniżej.
Czym jest mostek termiczny w praktyce? Na powyższym zdjęciu termowizyjnym mostek oznacza brak izolacji z wełny nad płytą gipsowo-kartonową sufitu. Po wykonaniu otworu na poddasze stwierdzono brak wełny zgodnie z poniższym zdjęciem (widzisz na nim, że wełna nie jest równomiernie rozłożona).
W dużym uproszczeniu badanie termowizyjne pozwala nam na określenie miejsc gdzie nie ma izolacji, lub jest jej mniej i przez to nasze ściany się przechładzają. Na podstawie badania możliwe jest także wyznaczenie rzeczywistego współczynnika przenikania ciepła i wskazanie wniosków dotyczących konieczności docieplenia ścian zewnętrznych – obliczenia takie wykonujemy przy naszych badaniach termowizyjnych.
Badanie izolacji poddaszy latem
Skoro już wiemy czym jest mostek termiczny to czy można go zdiagnozować latem? Odpowiedź jest prosta i jednoznaczna w okresie letnim możliwe jest wykonanie badanie termowizyjnego pokazującego błędy izolacji poddaszy.
Nad wełną izolacji skosów (lub nad pianką, czy celulozą) znajduje się pustka powietrzna pozwalająca na odparowanie wilgoci. W okresie zimowym powietrze pod dachówką ma temperaturę ujemną lub bliską zeru, zatem mamy bardzo dużą różnicę względem temperatury wewnętrznej. W okresie letnim dach bardzo się nagrzewa od nasłonecznienia, przez co powietrze pod dachówką jest znacznie cieplejsze niż temperatura powietrza w cieniu, stąd różnica względem powietrza wewnątrz pomieszczeń może być taka sama lub wyższa niż zimą.
Latem wysoką różnicę temperatur pomiędzy stronami izolacji poddasza uzyskujemy dzięki nagrzaniu dachówki przez Słońce.
Przykład termogramów wykonanych podczas naszych badań termowizyjnych w okresie letnim znajduje się na zdjęciach poniżej. Miejsca czerwone (najcieplejsze) wskazują na braki izolacji.
Badanie izolacji poddaszy czyli badania prawidłowości ułożenia wełny przez wykonawcę, czy też badania strat po kunach są możliwe zarówno latem jak i zimą. Nie można jednak mówić, że badania te wykonuje się przez cały rok – w okresach przejściowych, przy silnym zachmurzeniu, braku wiatru, lub zbyt silnym wietrze badanie takie nie wskaże prawidłowych wyników. Zanim więc zlecisz takie badanie zapytaj, czy dana firma posiada jakiekolwiek referencje w ich realizacji.
Badanie szczelności stolarki okiennej
Badanie prawidłowości osadzenia stolarki okiennej oraz szczelności okien możliwe jest przy zachowaniu minimalnej różnicy ciśnień i różnicy temperatur po obu stronach ściany na poziomie minimum 5-8 st. C. Warunki pozwalające na wykonanie takiego badania występują zatem praktycznie przez cały rok, jedynie należy dobrać właściwą porę dnia, aby różnica temperatur pomiędzy wnętrzem, a powietrzem zewnętrznym była jak największa.
Bardzo ważne jest właściwe przygotowanie naszego domu na takie badanie. Nie powinniśmy otwierać okien podlegających weryfikacji co najmniej 8 godzin przed badaniem termowizyjnym. Jeśli otworzymy okna na krótko przed badaniem wnęki wokół niego zmienią temperaturę i wpłynie to na wynik analizy.
Przykład termogramu z badania termowizyjnego okien w okresie letnim (pomiar nad ranem kiedy jest chłodniej na zewnątrz) został przedstawiony poniżej.
Badanie zawilgoceń
Badanie termowizyjne może posłużyć nam do zobrazowania rozmiaru szkody po zalaniu. Woda utrzymująca się wewnątrz muru posiada inną inercję cieplną niż sama przegroda (woda wolniej zmienia temperaturę), zatem termogramy wskazują nam w jakich miejscach nasza ściana jest wilgotna. Oczywiście ocena zawilgocenia musi być każdorazowo potwierdzona badaniem wilgotnościomierzem posiadającym świadectwo kalibracji – dopiero ten pomiar pozwala na przedstawienie jednoznacznych wniosków. Łatwo się domyślić, że badania takie możliwe są zarówno latem jak i zimą, ponieważ temperatura powietrza zewnętrznego nie ma tu większego wpływu na wyniki pomiarów.
Przykład zawilgoconej ściany „okiem” kamery termowizyjnej z jednego z moich badań znajduje się poniżej.
Badanie przebiegu instalacji wodnych
Termowizja pozwala na zobrazowanie nawet najmniejszych różnic temperatury, zatem możliwe jest określenie przebiegu instalacji grzewczej w ścianach i posadzkach mieszkania oraz możliwe jest określenie równomierności wygrzewania poszczególnych pętli ogrzewania podłogowego. Badania takie można wykonać przez cały rok, należy jednak pamiętać, że ocena przegród i diagnostyka przebiegu instalacji zależy od właściwego przygotowania naszego lokalu do badania. Ocena na nagrzanej przez cień słoneczny posadzce nie jest możliwa.
Przykłady zdjęć termowizyjnych z naszych badań instalacji grzewczych znajdują się na zdjęciach poniżej.
Badanie wycieków wody
Badanie wycieków z instalacji ciepłej wody użytkowej oraz instalacji grzewczej podobnie jak weryfikacja zawilgoceń odbywa się wewnątrz mieszkań, zatem nie zależy od warunków pogodowych. Przykład skutecznie zdiagnozowanego miejsca wycieku ciepłej wody użytkowej w ścianie łazienki (zdjęcie podczas odkrywki miejsca awarii):
Warto jednak zaznaczyć, że samo badanie termowizyjne nie pozwala na skuteczne zdiagnozowanie miejsca wycieku z instalacji wodnych. Metodę termowizyjną należy łączyć z innymi pomiarami – zagadnienie szerzej opisane w naszej ofercie lokalizacji wycieków wody.
Badanie szczelności chłodni
Weryfikacja szczelności chłodni jest jednym z przykładów badań, w których lepsze rezultaty uzyskujemy latem niż zimą. Badania tego typu dotyczą zarówno samochodów chłodni, jak i chłodni kontenerowych i chłodni zabudowanych w pomieszczeniach. We wszystkich przypadkach temperatura poza miejscem schłodzenia jest znacznie wyższa latem niż zimą, zatem wszystkie występujące wady są lepiej widoczne latem.
Normy na badania termowizyjne w okresie letnim i ograniczenia metody
Wykonanie badania termowizyjnego latem wymaga doświadczenia operatora i właściwego doboru warunków atmosferycznych do diagnozowanej przegrody. Z powodzeniem wykonuję tego typu badania od lat, a wnioski na podstawie pomiarów służą moim Klientom do podejmowania właściwych działań naprawczych. Obrazy z kamery zarówno latem jak i zimą stanową niepodważalny dowód występowania wad fizycznych i pozwalają na skuteczne dochodzenie swoich praw np. od wykonawcy ocieplenia.
Norma PN-EN 13187 „Właściwości cieplne budynków — Jakościowa detekcja wad cieplnych w obudowie budynku — Metoda podczerwieni” została opracowana z myślą o badaniach w sezonie zimowym. Nie mniej wytyczne powyższej normy w zakresie elementów składowych raportu, sposobu opisu wad termicznych i ich interpretacji mogą być stosowane niezależnie od pogody. Właściwa interpretacja termogramów musi być oparta o różnice temperatur na obszarze jednej przegrody – znaczny punktowy wzrost temperatur jednoznaczne świadczy o anomalii i występowaniu błędów termicznych. Warto wspomnieć, że spełnienie warunków normowych na wykonanie badania w okresie zimowym wymaga nadal tej samej interpretacji różnic temperatur (która nie jest wprost definiowana przez normy).
Dla pomiarów izolacji poddaszy latem możliwe jest spełnienie różnic temperatur na poziomie 3/U (gdzie U – współczynnik przenikania ciepła dla przegrody) zgodnie z dodatkiem D normy PN-EN 13187. Wyniki tych pomiarów są zatem miarodajne i jednoznaczne.
Badanie termowizyjne latem zasadniczo nie pozwala na weryfikację ocieplenia ścian pionowych wykonanych w technologii tradycyjnej (izolacji ścian murowanych). Uzyskanie w takich przypadkach różnic temperatur na poziomie ponad 20 st. C. nie jest możliwe. Dla przegród murowanych pomiary wykonujemy tyko zimą.
