Od 31 marca 2025 roku zmieniają się zasady programu „Czyste Powietrze”. Nowe wymagania mają na celu nie tylko zwiększenie efektywności energetycznej budynków, ale także zapewnienie, że inwestycje realizowane w ramach dopłat rzeczywiście przyczynią się do oszczędności i poprawy jakości powietrza.
Jedną z kluczowych zmian jest obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego przed realizacją przedsięwzięcia oraz wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej po jego zakończeniu. Oznacza to, że zanim złożysz wniosek o dotację, musisz dysponować rzetelnym opracowaniem energetycznym budynku.
Dodatkowo, zmieniają się zasady dotyczące finansowania kotłów gazowych. W nowym programie nie przewidziano wsparcia na ich zakup. Jednak ze względu na okres przejściowy dla osób, które zamontowały kotły gazowe przed końcem 2024 roku będą dotacje.
W artykule wyjaśniamy:
- Czyste Powietrze 2025 – co się zmienia?
- Co z kotłami gazowymi w nowym programie „Czyste Powietrze”?
- Dlaczego audyt energetyczny jest teraz obowiązkowy?
- Osobista wizyta audytora – dlaczego to konieczne?
- Jak przygotować się do audytu i złożenia wniosku w nowym naborze?
Czyste Powietrze 2025 – co się zmienia?
Nowa edycja programu „Czyste Powietrze” przynosi istotne zmiany, które mają na celu zwiększenie skuteczności dofinansowania i poprawę efektywności energetycznej budynków. Od 31 marca 2025 roku beneficjenci muszą spełnić nowe wymagania, aby uzyskać dotację. Zmian jest sporo…
1. Kto może skorzystać z dofinansowania?
Aby otrzymać wsparcie w ramach nowego programu „Czyste Powietrze 2025”, beneficjent musi spełnić określone warunki dotyczące własności nieruchomości oraz kryteriów dochodowych.
Podstawowe wymagania dla beneficjentów:
- Właściciel lub współwłaściciel budynku jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
- Posiadanie prawa własności przez minimum 3 lata przed złożeniem wniosku (z wyjątkiem nieruchomości nabytych w drodze spadku).
- Brak wcześniejszego skorzystania z dofinansowania w ramach programu dla innej nieruchomości (dotyczy wniosków złożonych od 22.04.2024 r.).
- Spełnienie określonych progów dochodowych, w zależności od poziomu wsparcia (podstawowy, podwyższony, najwyższy).
- Nieprowadzenie jednoosobowego gospodarstwa domowego w przypadku osób w związku małżeńskim.
Kto nie może skorzystać z dofinansowania?
❌ Osoby, które korzystały już z dofinansowania na inną nieruchomość i umowa o dofinansowanie nie została rozwiązana.
❌ Osoby posiadające budynki, które uzyskały pozwolenie na budowę po 31 grudnia 2020 r..
❌ Właściciele nieruchomości, w których więcej niż 30% powierzchni wykorzystywane jest na działalność gospodarczą.
2. Audyt energetyczny – teraz obowiązkowy!
Na terenie Wielkopolski pozostajemy do Państwa dyspozycji celem opracowania audytu nieruchomości. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą audytów energetycznych i aktualnymi promocjami.
Największą zmianą jest wprowadzenie obowiązku przeprowadzenia audytu energetycznego przed rozpoczęciem inwestycji. Do tej pory nie był on wymagany w każdym przypadku, jednak od nowej edycji programu każdy wniosek o dofinansowanie musi być poparty audytem.
Audyt energetyczny określi:
- Aktualny stan energetyczny budynku,
- Możliwe sposoby poprawy efektywności energetycznej,
- Oczekiwane oszczędności energii po zakończeniu inwestycji.
Bez rzetelnego audytu z osobistą wizytą audytora wniosek o dofinansowanie nie będzie mógł zostać rozpatrzony.
Ile wynosi dofinansowanie na audyt energetyczny?
Dofinansowanie na audyt energetyczny zależy od poziomu wsparcia, na jaki kwalifikuje się beneficjent:
- Najwyższy poziom dofinansowania (do 100%) – 1 200 zł
- Podwyższony poziom dofinansowania (do 70%) – 840 zł
- Podstawowy poziom dofinansowania (do 40%) – 480 zł
Co ważne:
✔ Audyt musi być wykonany według wzoru obowiązującego w programie.
✔ Dokument podsumowujący audyt musi być podpisany przez osobę uprawnioną do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej.
✔ Zakres prac wynikający z audytu musi zostać zrealizowany w ramach inwestycji objętej dofinansowaniem.
3. Świadectwo charakterystyki energetycznej po zakończeniu inwestycji
Po zakończeniu przedsięwzięcia beneficjent będzie zobowiązany do wykonania świadectwa charakterystyki energetycznej, które potwierdzi, że budynek spełnia wymagane standardy energetyczne. Bez tego dokumentu nie będzie możliwa wypłata środków.
Ile wynosi dofinansowanie na świadectwo charakterystyki energetycznej?
Dofinansowanie na świadectwo charakterystyki energetycznej wynosi:
- Podstawowy poziom dofinansowania (do 40%) – 160 zł
- Podwyższony poziom dofinansowania (do 70%) – 280 zł
- Najwyższy poziom dofinansowania (do 100%) – 400 zł
4. Nowe progi dochodowe i poziomy dofinansowania
Nowe kryteria dochodowe, które decydują o poziomie wsparcia:
- Podstawowy poziom dofinansowania: dla osób, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł.
- Podwyższony poziom dofinansowania: dla gospodarstw, w których dochód na osobę nie przekracza 2 250 zł (wielorodzinne) lub 3 150 zł (jednoosobowe).
- Najwyższy poziom dofinansowania: dla gospodarstw, w których dochód na osobę nie przekracza 1 300 zł (wielorodzinne) lub 1 800 zł (jednoosobowe), lub dla osób pobierających określone świadczenia (np. zasiłek stały).
5. Prefinansowanie do 35% dla najuboższych – tylko przez operatorów
Wprowadzono nowy model wsparcia dla osób o najniższych dochodach – prefinansowanie do 35% inwestycji, które będzie dostępne wyłącznie przez operatorów (np. gminy lub WFOŚiGW). Oznacza to, że osoby z najniższym dochodem nie będą musiały najpierw pokrywać kosztów inwestycji z własnej kieszeni.
6. Surowsze zasady i walka z nadużyciami
Nowy program wprowadza ograniczenie zawyżania kosztów inwestycji, m.in. poprzez:
✔ Ustalanie maksymalnych kwot dotacji jednostkowych na ocieplenie przegród, stolarkę okienną i drzwiową, bramy garażowe.
✔ Wprowadzenie większej kontroli nad wydatkowaniem środków.
Co z kotłami gazowymi w nowym programie „Czyste Powietrze”?
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych zmian w nowej edycji programu „Czyste Powietrze 2025” jest usunięcie dofinansowania na zakup i montaż kotłów gazowych. Oznacza to, że od 31 marca 2025 roku osoby planujące instalację kotła gazowego nie otrzymają wsparcia finansowego z programu.
Dlaczego kotły gazowe zostały wycofane z programu?
Decyzja ta wynika z polityki Unii Europejskiej i krajowych przepisów, które promują przejście na odnawialne źródła energii (OZE) i ograniczenie spalania paliw kopalnych. Gaz ziemny, choć uważany za czystsze paliwo niż węgiel czy ekogroszek, nadal generuje emisję CO₂ i nie wpisuje się w długoterminowe cele dekarbonizacji.
Ponadto, w wielu krajach Unii Europejskiej trwają prace nad stopniowym zakazem montażu nowych kotłów gazowych w budynkach mieszkalnych w perspektywie najbliższych kilkunastu lat. Polska, choć jeszcze nie wprowadziła takich regulacji, stopniowo ogranicza wsparcie dla tego typu źródeł ciepła.
Czy to oznacza całkowity brak wsparcia dla osób, które zainstalowały kocioł gazowy?
Nie do końca. Rząd zapowiedział, że pracuje nad osobnym programem wsparcia dla osób, które kupiły i zamontowały kocioł gazowy przed końcem 2024 roku. Szczegóły tego programu nie są jeszcze znane, ale wiadomo, że:
- Będzie obejmował jedynie kotły gazowe zamontowane do 31 grudnia 2024 r.
- Nie przewiduje wsparcia dla nowych instalacji po 2025 roku.
- Będzie miał charakter przejściowy, umożliwiając osobom, które nie zdążyły skorzystać z dofinansowania, częściowy zwrot kosztów inwestycji.
Czy można wymienić kocioł gazowy na pompę ciepła z dofinansowaniem?
Tak, jeśli posiadasz kocioł gazowy i chcesz przejść na pompę ciepła, możesz ubiegać się o dofinansowanie na jego wymianę. Jednak ważne jest, aby dokładnie przeanalizować opłacalność takiej inwestycji oraz przeprowadzić audyt energetyczny, który pomoże dobrać odpowiednią moc urządzenia.
Dlaczego audyt energetyczny jest teraz obowiązkowy?
Od 31 marca 2025 roku każdy, kto chce skorzystać z dofinansowania w programie „Czyste Powietrze”, musi przed rozpoczęciem inwestycji przeprowadzić audyt energetyczny budynku. To kluczowa zmiana, która ma na celu zwiększenie efektywności energetycznej modernizowanych domów i eliminację przypadków, gdy dotacje były wykorzystywane w sposób nieoptymalny.
1. Audyt pozwala na świadome inwestowanie
W poprzednich edycjach programu wielu beneficjentów wymieniało źródło ciepła (np. kocioł na węgiel na nowoczesny piec), ale bez wcześniejszej analizy potrzeb energetycznych budynku. Skutkiem tego było:
❌ Niedostosowanie mocy urządzenia do rzeczywistego zapotrzebowania na energię – nieefektywne i drogie w eksploatacji rozwiązania.
❌ Brak kompleksowej termomodernizacji – np. montaż nowoczesnej pompy ciepła w budynku bez ocieplenia powodował, że urządzenie musiało pracować na maksymalnych obrotach, co generowało wysokie rachunki.
❌ Strata potencjalnych oszczędności – źle zaplanowane inwestycje nie przynosiły takich efektów, jakie mogłyby, gdyby zostały wykonane na podstawie profesjonalnej analizy energetycznej.
Teraz każdy wniosek o dofinansowanie musi być poprzedzony audytem, który jasno wskaże, jakie działania przyniosą najlepszy efekt w danym budynku.
2. Nowe wymagania dotyczące standardów energetycznych
Nowe zasady programu uzależniają wysokość dotacji od efektywności energetycznej budynku. W niektórych przypadkach beneficjenci będą zobowiązani do zmniejszenia zapotrzebowania na energię użytkową o co najmniej 40%. To oznacza, że:
✅ Nie będzie można otrzymać dofinansowania wyłącznie na wymianę źródła ciepła – jeśli budynek ma bardzo duże straty ciepła, konieczne może być dodatkowo np. ocieplenie ścian czy wymiana okien.
✅ Tylko audyt energetyczny pozwoli sprawdzić, jakie działania są konieczne, by spełnić wymagania programu.
3. Lepsze wykorzystanie środków publicznych
Rząd chce mieć pewność, że pieniądze przeznaczone na program przyniosą realne efekty w postaci zmniejszenia zużycia energii i poprawy jakości powietrza. Wprowadzenie obowiązkowego audytu energetycznego pozwoli wyeliminować przypadki, w których dotacje były wykorzystywane w sposób nieefektywny.
Przykład:
Osoba, która wcześniej mogła otrzymać dotację na wymianę starego pieca na nowy, teraz będzie musiała wykazać, że cały budynek spełnia standardy efektywności energetycznej. Jeśli dom jest słabo ocieplony i traci dużo ciepła, w pierwszej kolejności konieczne będzie jego docieplenie.
4. Rzetelny audyt = dobrze zaplanowana inwestycja
Dzięki audytowi beneficjenci dowiedzą się:
- Jakie są największe straty ciepła w budynku i jak je ograniczyć.
- Czy wymiana samego źródła ciepła wystarczy, czy konieczne są inne działania (np. ocieplenie ścian, wymiana okien).
- Jaki rodzaj instalacji grzewczej będzie najbardziej efektywny w ich przypadku.
- Jakie oszczędności mogą osiągnąć po termomodernizacji.
Audyt dostarczy precyzyjnych danych, dzięki którym właściciele domów będą mogli podjąć najlepszą decyzję dotyczącą modernizacji budynku.
Osobista wizyta audytora – dlaczego to konieczne?
W nowym programie „Czyste Powietrze” obowiązkowy audyt energetyczny musi być przeprowadzony rzetelnie i zgodnie z wytycznymi, a to oznacza, że nie można wykonać go „na odległość”. Każdy budynek ma unikalne parametry i różne źródła strat ciepła, dlatego wizja lokalna przeprowadzona przez specjalistę jest kluczowa dla uzyskania precyzyjnych wyników.
1. Każdy budynek jest inny – konieczna jest ocena na miejscu
Nie ma dwóch identycznych domów – nawet jeśli są podobne pod względem konstrukcji, mogą mieć zupełnie różne problemy energetyczne.
Osobista wizyta audytora pozwala ocenić:
- Stan izolacji termicznej – audytor sprawdzi, czy ściany, dach i podłogi są dobrze ocieplone.
- Stan stolarki okiennej i drzwiowej – czy okna i drzwi są odpowiednio szczelne i nie powodują strat ciepła.
- Faktyczny stan techniczny systemu ogrzewania – sprawność obecnego kotła, grzejników lub instalacji podłogowej.
- Wentylację budynku – czy budynek ma odpowiednią wymianę powietrza, czy występują problemy z wilgocią i pleśnią.
Bez wizyty w budynku audyt nie będzie wiarygodny, ponieważ trudno ocenić np. jakość izolacji ścian czy rzeczywisty stan instalacji grzewczej jedynie na podstawie dokumentacji czy zdjęć.
2. Badanie kamerą termowizyjną – wykrycie ukrytych strat ciepła (opcjonalne)
Podczas audytu często wykorzystywana jest kamera termowizyjna, która pozwala na dokładne wykrycie miejsc, w których budynek traci najwięcej ciepła. Dzięki niej audytor może zlokalizować:
- Niewidoczne mostki termiczne, które mogą powodować nawet 20-30% strat energii.
- Nieszczelności w oknach i drzwiach, które trudno ocenić „gołym okiem”.
- Problemy z izolacją ścian, dachu i podłóg, które wpływają na wysokie rachunki za ogrzewanie.
To badanie można wykonać jedynie na miejscu – nie da się go przeprowadzić zdalnie na podstawie samej dokumentacji technicznej budynku.
3. Sprawdzenie zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym
Często zdarza się, że właściciele domów nie mają pełnej dokumentacji budowlanej lub projektowej. Nawet jeśli istnieją plany techniczne, mogą nie odzwierciedlać rzeczywistego stanu budynku – np. wprowadzono zmiany podczas budowy, nie uwzględniono remontów lub przebudowy.
Audytor musi zweryfikować dokumentację w terenie, ponieważ:
- Rzeczywiste grubości izolacji mogą różnić się od tych zapisanych w projekcie.
- Okna i drzwi mogły zostać wymienione na inne niż pierwotnie zakładano.
- Stan instalacji grzewczej może odbiegać od tego, co wynika z dokumentów.
Na terenie Wielkopolski pozostajemy do Państwa dyspozycji celem opracowania audytu nieruchomości. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą audytów energetycznych i aktualnymi promocjami.
Jak przygotować się do audytu i złożenia wniosku w nowym naborze?
Od 31 marca 2025 roku uzyskanie dofinansowania w programie „Czyste Powietrze” wymaga spełnienia nowych warunków. Kluczowym elementem jest audyt energetyczny, który musi zostać wykonany przed złożeniem wniosku. Jak się do niego przygotować, by cały proces przebiegł sprawnie i bez komplikacji?
1. Skompletuj dokumentację budynku
Zanim audytor odwiedzi Twój dom, warto przygotować dokumenty, które pomogą w analizie energetycznej:
- Projekt budynku lub dokumentacja techniczna – jeśli posiadasz plany budynku, projekty ocieplenia czy instalacji grzewczej, ułatwi to audytorowi pracę.
- Świadectwo charakterystyki energetycznej (opcjonalnie jeśli było wcześniej wykonane) – nie jest ono wymagane do audytu, ale może pomóc w analizie energetycznej.
- Informacje o dotychczasowej modernizacji – jeśli budynek był ocieplany, wymieniono okna, drzwi czy instalację grzewczą, warto dostarczyć szczegóły na ten temat.
Nie masz pełnej dokumentacji? Nie martw się – audytor oceni budynek na podstawie wizji lokalnej i sporządzi inwentaryzację (odtworzy rzuty i przekroje za dodatkową dopłatą), ale warto dostarczyć jak najwięcej informacji, by przyspieszyć proces.
2. Przygotuj budynek do wizyty audytora
Aby audyt został przeprowadzony sprawnie, warto zadbać o kilka kwestii przed wizytą specjalisty:
Dostęp do wszystkich pomieszczeń – audytor musi mieć możliwość obejrzenia całego budynku, w tym kotłowni, strychu i piwnicy (jeśli są).
Stan techniczny budynku – jeśli występują nieszczelności w oknach, zimne ściany czy wilgoć, warto zwrócić na to uwagę podczas audytu.
Przygotowanie do badania kamerą termowizyjną – jeśli audytor planuje użyć termowizji, najlepiej przeprowadzić badanie w chłodniejsze dni, kiedy różnica temperatur wewnątrz i na zewnątrz jest większa.
Im lepiej przygotujesz budynek, tym dokładniejsze będą wyniki audytu, a to przełoży się na lepsze dobranie technologii i wyższe oszczędności na ogrzewaniu.
3. Złóż wniosek o dofinansowanie – krok po kroku
Po wykonaniu audytu energetycznego możesz przejść do składania wniosku o dofinansowanie. Proces ten składa się z kilku etapów:
📌 Krok 1: Wypełnienie wniosku online
Wnioski o dofinansowanie składa się za pomocą wzorów dostępnych na stronie czystepowietrze.gov.pl. Konieczne będzie podanie:
- Danych beneficjenta i budynku (adres, powierzchnia, rok budowy itp.).
- Wyników audytu energetycznego – audyt musi być załączony jako oficjalny dokument.
- Zakresu planowanej modernizacji – np. wymiana źródła ciepła, ocieplenie ścian, wymiana okien.
- Kosztorysu przedsięwzięcia – oszacowanie kosztów inwestycji na podstawie wyników audytu.
Wniosek składa się za pomocą operatorów WFOŚiGW – lista dostępna na stronie https://czystepowietrze.gov.pl/partnerzy/wfosigw
📌 Krok 2: Złożenie wniosku i oczekiwanie na decyzję
Po przesłaniu wniosku urzędnicy zweryfikują dokumenty i audyt energetyczny. Proces ten może trwać kilka tygodni. Jeśli audyt zostanie uznany za niewystarczająco dokładny, beneficjent może zostać wezwany do uzupełnienia danych.
📌 Krok 3: Podpisanie umowy i realizacja inwestycji
Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku beneficjent podpisuje umowę i może przystąpić do realizacji inwestycji. Prace muszą być zgodne z audytem i założeniami programu.
📌 Krok 4: Wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej po zakończeniu prac
Po zakończeniu inwestycji konieczne jest wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej, które potwierdzi, że budynek spełnia wymagane standardy efektywności energetycznej.
Na terenie Wielkopolski pozostajemy do Państwa dyspozycji celem opracowania audytu nieruchomości. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą audytów energetycznych i aktualnymi promocjami.
Podsumowanie zmian – nasz komentarz
Opublikowane zmiany w programie „Czyste Powietrze 2025” wskazują, że rząd wycofał się z najbardziej kontrowersyjnego pomysłu rezygnacji z audytów energetycznych. Zamiast tego wprowadzono zupełnie odwrotną zmianę – audyt do każdego wniosku! To dobra zmiana ponieważ da beneficjentom pełny ogląd sytuacji w ich własnych domach. Audyt wskaże jakie przedsięwzięcie wiąże się z jakimi kosztami oraz jak szybko się zwrócą się w obniżeniu kosztów ogrzewania.
Negatywnie natomiast oceniamy obniżenie dofinansowania do audytów. W zależności od progu dochodów beneficjenta można otrzymać dotację w wysokości 480 zł do 1.200 zł netto. Każda edycja Czyste Powietrze ogranicza nie tylko „nadużycia” ale także wysokość dopłat do ocieplenia czy opracowań. Należy zauważyć, że audyty z rzeczywistym przyjazdem osoby uprawnionej i pomiarami w nieruchomości to koszt ok. 1.200 zł do 2.000 zł netto. Jeśli więc we wcześniejszych edycjach każdy otrzymywał dofinansowanie 1.200 zł (niezależnie od dochodów) wydatek po stronie podatnika był znacznie niższy. Obniżenie dotacji na kluczowe opracowanie – to często na spotkaniu z niezależnym audytorem klient podejmuje decyzje o wyborze zakresu termomodernizacji – może powodować powstawanie nadużyć. Zdalne opracowanie audytów należy natomiast traktować jak przestępstwo i poświadczenie nieprawdy w zakresie weryfikacji nieruchomości.
