W Polsce obowiązującymi aktami prawnymi są ustawy i rozporządzenia. W osobnym artykule opisaliśmy warunki w których normy budowalne stają się obowiązujące. Nie mniej w świetle przepisów uprawnienia do wykonywania badań termowizyjnych powinny być definiowane poprzez organ ustawodawczy.
Pomiary termowizyjne – co widzi kamera?
Kamera termowizyjna jest urządzeniem odczytującym w czasie rzeczywistym odbite promieniowanie podczerwone. Urządzenie za pomocą bardzo czułego przetwornika przekłada odbite promieniowanie na skalę barw obrazu. Pozwala to nam zatem odczytać temperatury poszczególnych fragmentów obiektu znajdującego się przed kamerą i na tej podstawie określić anomalie, błędy lub mostki termiczne.
Uprawnienia do wykonywania badań termowizyjnych
Do wykonywania badań termowizyjnych nie ma żadnych wymaganych prawnie uprawnień. Norma PN-EN ISO 6781-3 określna natomiast 3 poziomy klasyfikacji zawodowych do pomiarów.
Kamery są urządzeniami nieszkodliwymi (nie emitują promieniowania, a jedynie je odczytują), a różne zastosowania w przemyśle, budownictwie czy medycynie nie wskazują na możliwość skutecznej regulacji uprawnień.
Należy jednak zaznaczyć, że poprzez ustawy uregulowane są uprawnienia audytorów energetycznych czy też uprawnienia budowlane pozwalające na samodzielne sprawowanie funkcji technicznych na budowie. Żadne z powyższych w procesie kształcenia i weryfikacji nie sprawdza umiejętności operatora kamery termowizyjnej i znajomości norm dotyczących badań termowizyjnych.
Pomiary termowizyjne – wymagania norm
Przemysł – ISO 18436
Norma ISO 18436 definiuje wymagania operatorów kamer termowizyjnych, a potwierdzeniem uzyskania kwalifikacji jest certyfikat międzynarodowy ITC (Infrared Training Ceneter).
Dokument potwierdzenia kwalifikacji operatora kamer uzyskuje się na podstawie egzaminu weryfikowanego przez komisję ITC w Szwecji. Uzyskane uprawnienia nie są „dożywotnie” – operator musi wykazywać się czynną pracą zawodową lub odbywać kolejne szkolenia co 5 lat.
Powyższe wymagania i szeroki zakres szkleń ITC pozwalają na uznawanie certyfikatów jako podstawowych uprawnień termowizji międzynarodowej. Należy jednak zaznaczyć, że powyższe dotyczy tylko certyfikacji, nie zaś szkoleń kilkugodzinnych dla termowizji w budownictwie (takie szkolenia nie kończą się egzaminem, a jedynie certyfikatem uczestnictwa).
Budownictwo – PN-EN 6781-1
Norma PN-EN ISO 6781-1:2024-02 jest normą definiująca zakres wymaganych informacji zawartych w raportach termowizyjnych. Nie jest ona obowiązująca prawnie (obowiązują nas tylko ustawy i rozporządzenia) dlatego też wiele mniej uczciwych firm pomija tego typu wymagania w swoich raportach z badań termicznych. Norma wskazuje zalecaną różnicę temperatur do badania obiektów pod kątem mostków termicznych oraz wskazuje jakie opisy warunków pogodowych musza się znajdować w nawet najprostszych raportach tak aby możliwa była późniejsza interpretacja zdjęć termowizyjnych przez osoby trzecie.
Brak stosowania się do wytycznych normy PN-EN ISO 6781-1:2024-02 jest podstawą do odrzucenia badań przez wykonawców, deweloperów i sądy.
Powyższa norma PN-EN ISO 6781-1 określa wymagania uszczegółowione w normie PN-EN ISO 6781-3. Definiuje się trzy klasy operatora:
- Klasa 1: Osoby posiadające podstawową wiedzę i umiejętności w zakresie wykonywania pomiarów termograficznych, analizy danych oraz raportowania wyników dla małych budynków.
- Klasa 2: Specjaliści zdolni do przeprowadzania zaawansowanych badań termograficznych, interpretacji danych i sporządzania raportów dla budynków mieszkalnych oraz małych obiektów komercyjnych i instytucjonalnych.
- Klasa 3: Eksperci o najwyższym poziomie kompetencji, odpowiedzialni za kompleksowe badania termograficzne, analizę i raportowanie wyników dla dużych budynków komercyjnych, instytucjonalnych oraz specjalistycznych obiektów.
Kto może wykonywać badania termowizyjne?
Z powyższego opisu wynika, że badania termowizyjne może wykonywać każda osoba posiadająca kamerę i znająca podstawy jej obsługi. Bardzo istotna jest jednak wiedza techniczna dotycząca zjawisk fizycznych, podstaw regulacji współczynnika odbicia i emisyjności ustawianej do każdego termogramu. Ponadto brak znajomości norm i szkoleń potwierdzających zdobytą wiedzę techniczną może wpływać na podważenie interpretacji wyników i prawidłowości przeprowadzonego pomiaru. Nie należy się zatem dziwić, że przesłanie samych zdjęć z kamery do dewelopera powoduje odrzucenie usterki – zdjęcia bez opisu warunków, ustawień kamery, świadectwa kalibracji urządzenia i spełnienia innych wytycznych są dalece niewystarczające do prawidłowej interpretacji obrazu.
Pozostajemy do Państwa dyspozycji celem wykonania profesjonalnych badań termowizyjnych budynków w okolicach Poznania.
